W Żaganiu też będą suszyć słońcem
Niebawem zakończona zostanie realizacja inwestycji pn. „Budowa słonecznej suszarni osadów ściekowych wraz z magazynem osadów i infrastrukturą na oczyszczalni ścieków w Żaganiu”. Wieloletnie doświadczenia w projektowaniu słonecznych i hybrydowych suszarni osadów pozwoliły na wprowadzenie kilku istotnych zmian w pierwotnie opracowanym projekcie i eliminację jego słabych stron. Na podstawie doświadczeń z wcześniej zrealizowanych instalacji okazało się, że pierwotnie zakładane suszenie grubowarstwowe jest wrażliwe na trudne warunki zimowe, a przede wszystkim nie sprawdza się przy suszeniu osadów słabo ustabilizowanych. Doniesienia o problemach z funkcjonowaniem tego typu suszarni zimą skłoniły przyszłego użytkownika do zmiany technologii na suszenie cienkowarstwowe.
Projekt suszarni w Żaganiu przewiduje suszenie całości osadów wytwarzanych na oczyszczalni ścieków, tj. ca 5000 Mg/rok, odwadnianych mechanicznie do średniej zawartości ca18% suchej masy.
Na podstawie wyliczeń technologicznych w oparciu o dane klimatyczne dla tego rejonu kraju ustalono, że na potrzeby słonecznego suszenia osadów z oczyszczalni ścieków w Żaganiu wybudowany zostanie zespół suszarni składający się z trzech hal suszarniczych: dwóch o długości 125 m oraz jednej 116-metrowej, wykonanych w konstrukcji stalowej, ocynkowanej ogniowo, pokrytych poliwęglanem. Zaprojektowany został też magazyn osadu konstrukcyjnie dostosowany do ewentualnego późniejszego wykorzystania go jako czwartej hali suszarniczej. Obiekty zlokalizowane zostały w pośrednim sąsiedztwie stacji odwadniania osadów, w granicach ogrodzenia oczyszczalni.
Wszystkie hale wyposażone zostały w kompletny system wentylacji, w skład którego wchodzą:
- otwarte na stałe szczeliny (otwory wentylacyjne) wzdłuż ścian bocznych hal suszarni,
- wentylatory mechaniczne wymuszające odpowiedni przepływ powietrza nad złożem osadów,
- otwierane okna dachowe na całej długości hali.
W warunkach klimatycznych panujących w Żaganiu efektywna masa wody, która może być odparowana z powierzchni 1 m2 w ciągu roku wynosi 966 kg, a zatem z suszarni o całkowitej efektywnej powierzchni suszenia wynoszącej 3819 m2, w ciągu roku, można odparować 3691 ton wody, co spowoduje redukcję masy osadu do 72÷73%.
Z wejściowej masy ca 5000 ton osadu uzyskane zostanie ca 1420 ton suszu – granulatu o średniej zawartości 63÷68 % sm. Suszenie będzie się odbywać z wykorzystaniem wyłącznie energii słonecznej bez wspomagania innymi źródłami ciepła. Dobrana technologia gwarantuje, że średnie zużycie energii na odparowanie 1 tony wody z osadów o podanej powyżej charakterystyce wynosić będzie poniżej 23 kWh, tym bardziej, że użytkownik wybrał zdecydowanie lepszą od pierwotnie planowanej przerzucarkę o niskim zapotrzebowaniu na energię elektryczną, z funkcją recyrkulacji osadów.
Podsumowując, jedynymi odbiornikami energii elektrycznej będą: mechaniczna przewracarka osadów oraz systemy: wentylacji i oświetlenia hal.
Aby uzyskać założony efekt technologiczny redukcji masy osadów, grubość warstwy suszonego osadu wewnątrz suszarni powinna być utrzymywana między 10, a 25 cm. Zmiana sposobu suszenia na cienkowarstwowe i weryfikacja wcześniejszych założeń projektowych uchronią użytkownika przed magazynowaniem słabo ustabilizowanych osadów wewnątrz hali i przed sytuacjami, w których może dochodzić do zamarzania osadów, ich zagniwania i wydzielania nieprzyjemnych zapachów.
Zaprojektowana suszarnia największą wydajność w ciągu roku roboczego będzie osiągała w okresie najcieplejszych miesięcy, czyli od kwietnia do września. Wówczas masa osadu poddanego suszeniu, efektywna masa odparowanej wody oraz zawartość suchej masy w odbieranym granulacie będą osiągać największe wartości.
Praca suszarni jest całkowicie zautomatyzowana (poza dowożeniem mokrych osadów i odbiorem suszu po procesie), tj. wyposażenie technologiczne jest tak dobrane, że zarówno rozgarnianie dowożonych osadów, jak i ich transport wewnątrz suszarni będą odbywały się automatycznie bez udziału obsługi. Odwodniony osad przekazywany będzie do przedsionka hali suszarni, skąd rozplantowywany zostanie równomiernie przerzucarką na posadzce całej hali suszarniczej. Urządzenie to będzie przerzucało osady zgromadzone na całej powierzchni suszarni, ułatwiając tworzenie się gruzełkowatej struktury suszonego osadu i jednocześnie usprawniając oddawanie wilgoci. Ze względu na to, że osady z oczyszczalni ścieków w Żaganiu są osadami stabilizowanymi tlenowo i nie podlegają żadnym innym procesom redukcji substancji organicznej, jak np. fermentacja, zawarty w osadach poziom materii organicznej znacznie przekracza 50%. Z doświadczeń eksploatacyjnych zaprojektowanych i funkcjonujących w kraju suszarni wynika, że prowadzenie procesu suszenia tego typu osadów z wykorzystaniem wyłącznie energii słonecznej może być kłopotliwe, a suszenie grubej warstwy złoża może prowadzić do zagniwania osadów i uciążliwości odorowych. Z tego też względu suszenie cienkowarstwowe z jednoczesną recyrkulacją przyspieszającą inicjowanie procesu jest zdecydowanie korzystniejsze od wcześniej zakładanego suszenia grubowarstwowego.
Proces suszenia w suszarniach z przewracarkami nawowymi wygląda podobnie: na początku hal zawsze będzie znajdował się osad o większym uwodnieniu, który w miarę zmniejszania wilgotności przesuwany będzie na koniec. Osad podczas przesuwania jest mieszany, przewracany i napowietrzany. W miesiącach „letnich” w wyniku intensywnego nasłonecznienia osad będzie podlegał ciągłemu suszeniu w tzw. układzie on-line. Latem przy słonecznej pogodzie 10 centymetrowa warstwa osadu może zostać wysuszona w ciągu zaledwie 3-5dni. Wysuszony osad otrzyma postać granulatu o średnicy ziaren ok. 20 mm, który jest odporny na ścieranie i nie pyli. Dobrze wysuszony osad jest obojętny zapachowo i może być magazynowany bez narażania na wtórne zawilgocenie bądź zagniwanie. Sucha masa osadu wysuszonego powinna kształtować się średnio na poziomie 65%.
Wysuszony osad będzie odbierany ładowarką z przedsionka suszarni, załadowywany na środki transportujące i wywożony poza oczyszczalnię do dalszego zagospodarowania. Użytkownik ma też możliwość gromadzenia wysuszonego osadu w przejazdowym magazynie, który zlokalizowano w bezpośrednim sąsiedztwie krótszej hali. Zakłada się, że w celu ochrony przed opadami atmosferycznymi magazynowane osady zabezpieczane będą plandeką brezentową.
Umowa na realizację suszarni słonecznych w Żaganiu pomiędzy wykonawcą a Wodociągami Żagańskimi podpisana została 22 września 2011 roku. Instalacja słonecznego suszenia komunalnych osadów ściekowych została zaprojektowana przez firmę EKOTOP (to już siódma instalacja słonecznego suszenia komunalnych osadów ściekowych realizowana na bazie projektu opracowanego przez zespół specjalistów tej firmy), a budowa realizowana jest przez firmę Zakład Budowlany Waldemar Zawadzki z Iławy – doświadczonego wykonawcę, który na swoim koncie ma 5 zrealizowanych instalacji słonecznego suszenia (Iławę, Żary, Żagań, Myszków, Kłodzko). Dostawcą technologii jest Huber Technology.
Realizacja żagańskiej suszarni rozpoczęta została we wrześniu 2011 r. od wytyczenia geodezyjnego zaprojektowanych obiektów. Pod koniec października wylane zostały fundamenty pod hale. W następnym miesiącu rozpoczęto montaż konstrukcji stalowych, które praktycznie z początkiem nastania srogich mrozów stały już skompletowane. Wyjątkowo mroźna zima wstrzymała dalsze prace, jednak już w styczniu, korzystając z chwilowego ocieplenia, rozpoczęto montaż poliwęglanowego pokrycia hal. Pod koniec lutego wszystkie hale zostały pokryte poliwęglanem. W marcu i kwietniu realizowany był magazyn osadów. Również w kwietniu rozpoczęto realizację instalacji elektrycznych w halach i montaż przerzucarek. Od połowy kwietnia prowadzone były też roboty ziemne i przygotowawcze związane z budową dróg i placów przy suszarni. Aktualnie budowa ciągów komunikacyjnych dobiega końca. Pisząc ten artykuł, jesteśmy przekonani, że w chwili kiedy będzie on przez Państwa czytany, instalacja słonecznego suszenia w Żaganiu zostanie już poddana rozruchowi. Na 20 lipca br. zaplanowano termin zakończenia robót.
